Wiele atrakcyjnych projektów inwestycyjnych – na przykład w efektywność energetyczną – nie jest realizowanych z różnych powodów (brak kapitału, informacji, siły roboczej, itp.). Przedsiębiorstwa mają trudności ze znalezieniem zadowalającej, opartej na rzetelnej informacji, odpowiedzi na zasadnicze pytanie: które projekty są najbardziej rentowne w długim okresie? Potrzebują, zatem praktycznej metody pracy, prostej i dającej wiarogodne wskazówki dotyczące inwestowania. Taką właśnie metodą jest analiza kosztów cyklu życia (LCC).
Analiza kosztów cyklu życia porównuje szacunkowe koszty ponoszone w czasie życia projektu. Niniejszy Poradnik ukazuje, w jaki sposób można przeprowadzić racjonalną analizę kosztów cyklu życia postępując zgodnie z prostą procedurą w sześciu krokach. Procedura ta wykorzystuje popularne arkusze kalkulacyjne, jest czasowo efektywna i pokazuje jak z ograniczonego zbioru zmiennych wejściowych uzyskiwać wartości potrzebne do podejmowania przemyślanych i racjonalnych decyzji.
Chociaż metoda ta jest ogólna i może być stosowana do wszelkich decyzji inwestycyjnych, w tym Poradniku skoncentrujemy się na przedsięwzięciach służących poprawie efektywności energetycznej
Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej są często przedstawiane, jako łatwo osiągalny cel obniżenia emisji gazów cieplarnianych, ponieważ oprócz wszystkich korzyści środowiskowych, są w wielu przypadkach rentowne bez dodatkowych zachęt finansowych. Wiele z tych gotowych do zerwania, ale łatwych do przeoczenia owoców, nie zostaje zebranych z powodu różnych rynkowych i technicznych barier. Niniejszy Poradnik skupia się na analizie kosztów cyklu życia – metodzie, która pozwala na obiektywne porównanie różnych możliwości inwestycyjnych w ciągu ich technicznego lub ekonomicznego czasu życia. Analiza kosztów cyklu życia umożliwia znalezienie zadowalającej, opartej na rzetelnej informacji, odpowiedzi na zasadnicze pytanie: które projekty są najbardziej rentowne w długiej perspektywie?
Szacowanie kosztów cyklu życia (LCC) jest metodą ogólną, umożliwiającą porównanie kosztów w czasie życia projektu. Metoda ta jest szeroko stosowana, ale tutaj skoncentrujemy się na finansowej ocenie projektów służących efektywności energetycznej. Termin “cykl życia” odnosi się do całego okresu między nabyciem środka trwałego a momentem całkowitej amortyzacji (ekonomiczny lub księgowy czas życia), usunięcia jako odpadu lub odsprzedaży na rynku wtórnym (techniczny czas życia).
Powszechnie używaną metaforą, wyjaśniającą istotę LCC jest “zjawisko góry lodowej” zobrazowane na rysunku 1. W chili zakupu, decydent, znajdujący się w łodzi, widzi wystający nad powierzchnię wody wierzchołek góry lodowej, który reprezentuje tylko początkowy nakład inwestycyjny. Zwykle, gdy produkt zużywa energię i wymaga obsługi, koszty inwestycyjne stanowią zaledwie mały ułamek kosztu cyklu życia. Ponadto, małe oszczędności w nakładach inwestycyjnych mogą prowadzić do dramatycznego wzrostu kosztów operacyjnych i z perspektywy całego cyklu życia stają się bardzo kosztowne.
Odpowiedzialne podejmowanie decyzji nie zawsze wymaga wyspecjalizowanych modeli finansowych i kompetencji w dziedzinie techniki. W większości przypadków wystarczy użycie powszechnie dostępnych narzędzi w postaci arkuszy kalkulacyjnych. Niniejszy Poradnik umożliwi przeprowadzenie analizy LCC w sposób skuteczny i czasowo efektywny. Ukazuje on jak, wychodząc od ograniczonego zbioru zmiennych wejściowych, uzyskiwać wartości potrzebne do podejmowania przemyślanych i racjonalnych decyzji. Dla wielu projektów w licznych przedsiębiorstwach będzie stanowić to znaczną poprawę stosowanych procesów podejmowania decyzji. Naukowcy na całym świecie są zdziwieni ograniczonym wykorzystaniem w praktyce przemysłowej szacowania kosztu życia (LCC) lub wiążących się z tym koncepcji, jak całkowity koszt posiadania (TCO). Oszacowania wskazują, że tylko 25% przedsiębiorstw stosuje te techniki, przy czym ta pożałowania godna sytuacja nie wynika ze złożoności analizy LCC. Poniższa, zawarta w sześciu krokach, procedura pomoże wam przeanalizować opłacalność finansową projektów:
- Określenie zakresu analizy
- Zidentyfikowanie odnośnych składników kosztów
- Zebranie danych i określenie szacunkowych kosztów
- Obliczenie kluczowych wskaźników finansowych
- Przeprowadzenie analizy ryzyka i niepewności
- Podjęcie najlepszej decyzji.
W tym Poradniku zostaną objaśnione pierwsze cztery kroki, po których będziecie w stanie wykonać deterministyczną analizę LCC.
