Na ostatnim posiedzeniu Sejm kontynuował miedzy innymi prace nad wniesionym przez Komisję ds. Unii Europejskiej projektem uchwały odnośnie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wewnętrznego rynku energii elektrycznej.
Komisji oceniła między innymi, że niedopuszczalne jest podejmowanie na poziomie unijnym wiążących państwo członkowskie decyzji w zakresie budowy połączeń transgranicznych, powodujących zmianę ogólnej struktury dostaw energii z produkcji krajowej na import.
Komisja uznała też, iż unijny projekt narusza zasadę pomocniczości, ponieważ proponowane rozporządzenie nie zapewnia osiągnięcia celów zamierzonego działania na poziomie Unii w sposób lepszy niż działania podejmowane na poziomie krajowym.
Sejm przyjął w czwartek tzw. uzasadnioną opinię w tej sprawie, w której zawarto powody, ze względu na które unijny projekt został uznany za niezgodny z zasadą pomocniczości. Za przyjęciem uchwały głosowało 410 posłów, przeciwko było 2, a jeden wstrzymał się od głosu.
W uzasadnieniu podkreślono między innymi, że Sejm nie kwestionuje konieczności dążenia rozwoju połączeń międzysystemowych, ale jednocześnie zwrócono uwagę, że nie jest to tożsame z podejmowaniem na poziomie Unii decyzji o ich budowie i zobowiązywaniem państw członkowskich do ich budowy, niezależnie od efektywności ekonomicznej i decyzji państwa o ogólnej strukturze zaopatrzenia w energię.
– Polska, jak inne państwa członkowskie, powinna przyczyniać się do osiągnięcia unijnego celu w postaci wspólnego rynku energii w zakresie budowy połączeń między sieciami energii, jednak proponowane instrumenty administracyjnego wymuszania tego procesu należy uznać za zbyt daleko idące – napisano w uzasadnieniu.
Sejm uznał też, że zasadę pomocniczości naruszają zaproponowane w projekcie unijnego rozporządzenia regulacje dotyczące między innymi wprowadzenie zakazu budowy rynku dwutowarowego i wykorzystania krajowych zasobów energetycznych w celu zaradzenia problemowi niewystarczających zasobów na poziomie krajowym, w przypadku stwierdzenia wystarczalności zasobów na poziomie europejskim i konieczności priorytetowego (a nie równoważnego) traktowania połączeń wzajemnych i odpowiedzi strony popytowej.
W ocenie Sejmu zasadę pomocniczości narusza też wprowadzenie w odniesieniu do projektowanych systemów wsparcia budowy nowych mocy wytwórczych (rynków mocy) limitu emisji CO2 dla jednostek uczestniczących w rynku dwutowarowym.Jak podkreślono w uzasadnieniu regulacje te prowadzących do praktycznego wykluczenia możliwości udziału w rynku dwutowarowym przez jednostki węglowe. Jednocześnie w ocenie Sejmu utrzymanie tego limitu będzie prowadzić w przypadku rynku krajowego do praktycznego wykluczenia najbardziej ekonomicznych i elastycznych środków służących rozwiązaniu problemu braku mocy wytwórczych, co w oczywisty sposób przełoży się na wzrost kosztów wprowadzenia ewentualnego rynku mocy dla odbiorców końcowych, skutkującego bezpośrednio wzrostem poziomu ubóstwa energetycznego, co samo w sobie jest sprzeczne z celami unijnej polityki energetycznej.
W uzasadnieniu zakwestionowano też wymóg przeznaczenia środków pochodzących z przychodów z tytułu ograniczeń przesyłowych na utrzymanie zdolności połączeń wzajemnych lub rozbudowę nowych i brak możliwości ich przeznaczenia jako dochodu branego pod uwagę przy kalkulacji taryf.
Zdaniem Sejmu w przypadku projektu rozporządzenia nie zostały także dochowane formalne wymogi dotyczące przestrzegania zasady pomocniczości. Komisja niewystarczająco uzasadniła, że cele, którym ma służyć projektowane rozporządzenie, nie mogą być lepiej uregulowane na poziomie krajowym. Brak takiego uzasadnienia, w szczególności brak wskaźników jakościowych i ilościowych, stanowi naruszenie protokołu w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności. Ponadto w znacznej mierze utrudnia, jeżeli wręcz nie uniemożliwia parlamentom narodowym realizację ich uprawnienia do kontroli poszanowania zasady pomocniczości.
