Rada Ministrów przyjęła 6 marca 2018 roku projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii i niektórych innych ustaw. W ocenie resortu energii nowe regulacje przyczynią się do efektywniejszego wykorzystania odnawialnych źródeł energii, wypełnienia zobowiązań międzynarodowych, a także zwiększenia wykorzystania produktów ubocznych z rolnictwa i przemysłu wykorzystującego surowce rolnicze do celów energetycznych.
Projekt obejmuje nowelizację trzech ustaw: o odnawialnych źródłach energii, o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz Prawo budowlane (w przypadku dwóch ostatnich zmiany dotyczą zasad budowy i opodatkowania farm wiatrowych).
Według ministerstwa proponowane rozwiązania wychodzą naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców działających w obszarze energetyki odnawialnej. Zapewniają też harmonizację polskich regulacji z unijnymi dotyczącymi pomocy publicznej, określonymi w “Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020”, a także usuwają wątpliwości interpretacyjne, prawne i redakcyjne w różnych obszarach obecnej ustawy.
Jak podkreśla ME nowe regulacje wpisują się również w realizację celów wskazanych w dokumentach strategicznych: Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR), Krajowym Planie Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (KPD) oraz projekcie Polityki Energetycznej Polski do roku 2030 (PEP 2030).
Zaproponowane zmiany w przepisach wprowadzają między innymi nowe brzmienie definicji: biomasy, biomasy pochodzenia rolniczego, biowęgla, dedykowanej instalacji spalania biomasy, hybrydowej instalacji oze, instalacji oze, małej instalacji, mikroinstalacji, modernizacji, spółdzielni energetycznej, stałej ceny zakupu i toryfikatu (chodzi o wysokoenergetyczne paliwo stałe).
Nowelizacja umożliwi również monitorowanie oraz ocenę rozwoju generacji rozproszonej (produkcja energii przez mikro instalacje OZE). Ma też usprawnić system aukcyjny, dostosowując go do potrzeb i możliwości małych wytwórców energii, np. małych elektrowni wodnych i instalacji biogazowych.
Przyjęty przez rząd projekt wprowadza też nowe mechanizmy wsparcia dla małych wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (instalacje o mocy do 500 kW i od 500 kW do 1 MW mocy zainstalowanej elektrycznej) dla wybranych technologii (hydroenergtyka i biogaz), który ma im zapewnić im lepsze dopasowanie do dynamicznie zmieniających się uwarunkowań na rynku energii elektrycznej.
Nowelizacja wprowadza również nowy mechanizm rozliczeń zakładający zakup niewykorzystanej energii elektrycznej po gwarantowanej cenie. Stała cena zakupu ma stanowić 90 proc. ceny referencyjnej dla danego typu instalacji i będzie waloryzowana corocznie średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem z poprzedniego roku kalendarzowego. Rozwiązanie to w ocenie ME ma się przyczynić się do rozwoju instalacji OZE o niewielkich mocach, które nie miałyby szans konkurować w systemie aukcyjnym.
W znowelizowanych przepisach wprowadzono też dwie możliwości sprzedaży nadwyżek energii wyprodukowanej przez wytwórców, którzy zakwalifikują się do systemu sprzedaży energii elektrycznej po stałej cenie: sprzedaż do sprzedawcy zobowiązanego albo sprzedaż do podmiotu innego niż sprzedawca zobowiązany wraz z prawem wytwórcy do pokrycia ujemnego salda.
Jeśli chodzi o rozwój biogazowni to, według ME, zapewni on lepsze zagospodarowanie odpadów pochodzenia organicznego z oczyszczalni ścieków i składowisk odpadów oraz produktów ubocznych produkcji rolnej, a ponadto przyczyni się do poprawy środowiska naturalnego oraz jakości życia mieszkańców dzięki dodatkowej redukcji odoru, pochodzącego m.in. ze składowisk odpadów i oczyszczalni ścieków.
Z kolei rozwój elektrowni wodnych będzie miał w ocenie resortu energii szczególne znaczenie w kontekście realizacji celów środowiskowych, społecznych i gospodarczych. Jak tłumaczy ministerstwo obiekty te pełnią bowiem wiele pozytywnych funkcji w środowisku przyrodniczym i gospodarce, a także w życiu społecznym i kulturalnym. Najczęściej chodzi o zwiększanie retencji wody, funkcje przeciwpowodziowe, konserwację koryt rzek, odbudowę i utrzymywanie infrastruktury hydrotechnicznej, poprawę parametrów sieci energetycznej, magazynowanie energii, tworzenie miejsc pracy, a także dbanie o zabytkowe obiekty hydrotechniczne, stanowiące część dziedzictwa kulturowego.
W nowelizacji zaproponowano także rozwiązania dotyczące sektora energetyki wiatrowej. Jedna z regulacji zakłada, że dotychczasowe pozwolenia na budowę dotyczące elektrowni wiatrowych zachowają moc, o ile w ciągu 5 lat – licząc od lipca 2016 r., czyli wejścia w życie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych – wydane zostanie pozwolenie na ich użytkowanie.
Nowelizacja ustawy zakłada, że wstecznie od 1 stycznia br. przewrócone zostają stare zasady opodatkowania wiatraków. W myśl projektu podatek od nieruchomości będzie liczony jedynie od części budowlanej, tak jak to przewidują przepisy ogólnobudowlane. Nadal pozostaje minimalna odległość budowy wieży elektrowni wiatrowej od zabudowań – w odległości 10-krotności jej wysokości.
Wprowadzono też rozwiązania, które mają chronić mieszkańców i właścicieli działek, na których są ulokowane elektrownie wiatrowe przed ewentualnymi szkodami wynikającymi z ich funkcjonowania. Zagwarantowano np. dzierżawcy przywrócenie udostępnionej działki w stanie niepogorszonym (czyli w stanie pierwotnym) – po zakończeniu eksploatacji elektrowni wiatrowej.
W zaakceptowanym przez rząd projekcie przedstawiono nową regułę kumulacji pomocy publicznej. Jednym z warunków dopuszczalności tej pomocy jest wymóg, aby pomoc operacyjna została pomniejszona o wszelką uprzednio otrzymaną pomoc inwestycyjną. Warunek ten stanowi tzw. regułę kumulacji, której celem jest zapewnienie, aby pomoc (lub innego rodzaju wsparcie) na jedno przedsięwzięcie – udzielana z różnych źródeł – miała charakter proporcjonalny, tj. była ograniczona do minimum niezbędnego do przeprowadzenia tego przedsięwzięcia. Celem systemów wsparcia operacyjnego oze jest stworzenie impulsów do rozwoju technologii wytwarzania, które bez tej pomocy nie rozwinęłyby się. Dzięki wsparciu operacyjnemu realizowany projekt będzie rentowny, czyli zapewni satysfakcjonującą stopę zwrotu.
Nowelizacja zakłada tez likwidację zbędnych elementów zawartych w oświadczeniach składanych przez wytwórców energii w instalacjach OZE. Oświadczenia te, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej, zawierają m.in.: informacje o wykorzystaniu surowca energetycznego, wartości otrzymanej pomocy publicznej oraz proponowanej w ofercie aukcyjnej wysokości ceny sprzedaży energii elektrycznej z OZE.
Przyjęty projekt doprecyzowuje też elementy zbiorczego raportu rocznego prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Według ME jest to konieczne ze względu na dokonanie wcześniejszych zmian w ustawie OZE, wprowadzonych 1 lipca 2016 r., zakładających uwzględnienie w tych raportach m.in. informacji z rejestrów i sprawozdań.
Zmiany regulacji- co do zasady – mają wejść w życie po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Czytaj również:
Rząd opublikował projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii
