Siedem studiów przypadków w różnych krajach Unii Europejskiej ujawniło, że waloryzacja elastyczności popytu przemysłowych odbiorców energii elektrycznej może być stosowana w szerszym zakresie niż dotychczas sądzono.
Źródła elastyczności często były nieoczekiwane dla badanych przedsiębiorstw. Z chwilą gdy zostały one zidentyfikowane, barierę stanowił zwykle czas zwrotu wymaganych nakładów. Jeżeli chodzi o systemy energii odnawialnej wytwarzanej na miejscu, to szersze wdrożenie utrudniają bariery architektoniczne i prawne.
Wykazanie możliwości zastosowania
Studium to zostało zlecone w ramach europejskiego projektu IndustRE i wykonane przez instytut badawczy VITO/Energyville. Studium obejmuje siedem audytów w sześciu różnych sektorach przemysłowych w sześciu krajach Unii Europejskiej. Badane były cztery różne modele biznesowe reakcji popytu (DR).
Dwa główne modele dotyczyły obniżenia rachunku za energię elektryczną poprzez reakcję na taryfy wielostrefowe (TOU) i ceny dnia następnego oraz sprzedaż rezerwy bilansowej operatorowi systemu. Dwa pozostałe modele obejmują systemy energii odnawialnej, mianowicie obniżenie rachunku za energię elektryczną poprzez produkcję energii z miejscowych źródeł odnawialnych (on-site), oraz zewnętrznych systemów energii odnawialnej (off‐site) w połączeniu z umową na świadczenie usług bilansowania. Audyty te niekoniecznie są wystarczająco reprezentatywne do wyciągnięcia ogólnych wniosków, niemniej wykazują zakres stosowalności reakcji popytu (DR).
W kilku przypadkach źródła elastyczności zidentyfikowane przez audytorów nie zostały wymienione w kwestionariuszu wypełnionym przed audytem przez osobę odpowiedzialną. Dowodzi to, że reakcja popytu reprezentuje potencjał oszczędności, z którego w wielu przedsiębiorstwach przemysłowych – nawet dużych – nie zdawano sobie sprawy. Wyspecjalizowani przedstawiciele strony zewnętrznej mogą udzielić pomocy w ujawnieniu tego potencjału.
Inwestycje są potrzebne (lub nie)
W badanych przypadkach wielkość nakładów niezbędnych do uczestniczenia w reakcji na popyt zmieniała się w szerokim zakresie. Dla niektórych obiektów przemysłowych elastyczność już była ich samoistną cechą i do zainicjowania reakcji na popyt wystarczyły niewielkie zmiany w oprogramowaniu operacyjnym, podczas gdy w innych obiektach konieczne było wyposażenie w dodatkowe urządzenia. Dwa przypadki wymagały nawet znacznych nakładów inwestycyjnych dla uzyskania pożądanej elastyczności. Decyzje dotyczące większych inwestycji musiały być podejmowane na szczeblu naczelnego kierownictwa. Zauważono, że wprowadzenie tego tematu do agendy kierownictwa było znacznie łatwiejsze w przedsiębiorstwach, w których rachunek za energię elektryczną przekraczał 10% kosztów operacyjnych. Nawet jeśli całe proponowane nakłady inwestycyjne były korzystne z punktu widzenia kosztu cyklu życia, to czas zwrotu często przekraczał 3 lata, co w większości badanych przedsiębiorstw było postrzegane jako górna granica.
Zmiany w dobrze dostrojonej organizacji
Oprócz nadmiernego okresu zwrotu, obserwowano jeszcze kilka czynników, które mogły utrudniać wdrożenie reagowania na popyt. W niektórych przypadkach potrzebne były zmiany planowania operacyjnego i personalnego. Było to trudne do osiągnięcia, zważywszy zrozumiałą niechęć do wprowadzenia zmian w dobrze funkcjonującej organizacji. Ponadto, spożytkowanie elastyczności strony popytowej wymaga czasem wprowadzenia zmian w aktualnych umowach na dostawę energii elektrycznej, co stanowi dodatkową barierę dla wdrożenia.
Praktyczne i prawne bariery dla energii ze źródeł odnawialnych
W czterech z siedmiu audytowanych przedsiębiorstw, miejscowe źródło wytwarzania energii odnawialnej było już zainstalowane, lub planowano jego instalację w bliskim terminie, głównie dla własnych potrzeb – były to albo dachowe panele PV, albo miejscowe turbiny wiatrowe. W innych przypadkach zwrócono uwagę na szereg barier utrudniających zainstalowanie odnawialnych źródeł energii. W przypadku paneli fotowoltaicznych był to brak odpowiedniej powierzchni dachowej – o wzmocnionej konstrukcji, właściwej orientacji i nachyleniu, będącej własnością przedsiębiorstwa. Zachodziła także obawa, że towarzystwa ubezpieczeniowe mogą podnieść składki za ubezpieczenie od pożaru i kradzieży ze względu na wysoką wartość paneli fotowoltaicznych. W przypadku turbin wiatrowych stwierdzono, że głównymi barierami są trudności w uzyskaniu pozwoleń i niepewność dotycząca ram prawnych. Ponadto, wyrażano obawy odnośnie dokładności prognoz wielkości produkcji energii.
Nie brakuje potencjału
Siedem dokonanych ocen może być dla przedsiębiorstw źródłem inspiracji do badania własnego potencjału reagowania na popyt, a także stymulować decydentów kształtujących politykę do usuwania barier regulacyjnych. Oceny te definitywnie wykazały, że w europejskim przemyśle istnieje znaczny potencjał reagowania na popyt. Ponieważ potencjał ten często przewyższa uświadamiane sobie przez przemysł możliwości, zewnętrzne audyty mogą być pomocne w ujawnieniu wszystkich opcji. W rzeczywistości jednak, wdrażanie projektów DR w celu spożytkowania tego potencjału przebiega powoli, a czas zwrotu z inwestycji przekracza progi zwykle przyjmowane w przemyśle. Dodatkowe zachęty mogłyby zatem stanowić znaczącą pomoc w czerpaniu korzyści z tego potencjału.
