Rosnąca troska o środowisko leży u podstaw licznych badań nad jak najlepszymi sposobami ograniczania emisji gazów cieplarnianych (GHG). Jednym z najskuteczniejszych działań, jakie można podjąć, jest ograniczenie emisji poprzez zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w sektorze elektrycznym oraz podniesienie poziomu elektryfikacji w niektórych wysoce energochłonnych sektorach, takich jak transport czy ciepłownictwo.
Takie działania będą z pewnością wymagały głębokiej przebudowy wspomnianych sektorów oraz znacznej rozbudowy infrastruktury. Skala rozwoju prawdopodobnie wywrze silny wpływ na gospodarkę i być może konieczne będzie wypracowanie odpowiednich rozwiązań technicznych oraz zwiększenie mocy wytwórczych w niektórych sektorach przemysłu, co wymaga czasu i skrupulatnego planowania.
Z punktu widzenia wszystkich zaangażowanych podmiotów zdecydowanie korzystna byłaby możliwość oszacowania związanych z tym wymagań w zakresie infrastruktury oraz szansa na trafną ocenę wpływu na poszczególne gałęzie przemysłu, pozwalająca się przygotować na ewentualne zmiany.
Tymczasem w większości przypadków badacze skupiają się na szacowaniu stopnia obniżenia emisji, zapominając o uwzględnieniu podstawowych kwestii odnoszących się do rozbudowy infrastruktury oraz o szczegółowym opisaniu stosowanej metodyki. Znacznie zmniejsza to użyteczność powstających raportów i niemal uniemożliwia weryfikację przyjętych założeń.
Niezbędne jest bardziej otwarte i przejrzyste podejście do kreowania możliwych scenariuszy, szczególnie w przypadku badań finansowanych przez instytucje publiczne. Udostępnienie metodyki i kompletnych zestawów danych pozwoli na formułowanie trafniejszych oszacowań i korektę błędów, a przy tym umożliwi pełne wykorzystanie potencjału wspomnianych badań.
Ponieważ obecnie sytuacja wygląda inaczej, w niniejszym studium starano się wskazać możliwe sposoby uzyskania 100% lub niemal 100% udziału energii odnawialnej (OZE) w sektorze elektroenergetycznym w Europie z uwzględnieniem wymagań dotyczących infrastruktury, opierając się na dostępnych planach na przyszłość w zakresie gospodarowania energią i innych źródłach informacji.
Przeanalizowano piętnaście scenariuszy i podobnych dokumentów, stosując zestaw wskaźników umożliwiających obiektywną ocenę jakości przeprowadzonych w każdym wypadku analiz, a także użyteczności zebranych danych dla celów tego raportu: wykazania konsekwencji osiągnięcia 100% OZE w odniesieniu do inwestycji w infrastrukturę.
Wyodrębniono dwa interesujące klastry dokumentów, zawierające dostateczną ilość informacji, aby przeprowadzić odpowiednio szczegółową analizę. Klastry te powstały wokół dwóch następujących głównych raportów:
- Raport Komisji Europejskiej „Plan działania w zakresie energii do roku 2050” („Energy Roadmap 2050”) [1]
- Raport organizacji Greenpeace „[R]ewolucja energetyczna w Europie” („Energy [R]evolution in Europe”) z 2012 roku. [7]
W oparciu o te klastry określono w niniejszym raporcie dwa możliwe sposoby osiągnięcia 100% OZE w sektorze energetycznym w 2050 roku. Oba opierają się na tych samych założeniach z zakresu podstawowych zagadnień makroekonomicznych i społecznych, co pozwala na dokonanie porównania, jednak różnią się w wielu innych aspektach, szczególnie technicznych, co uwiarygadnia analizę i wnioski.
