Zagadnienie bezpieczeństwa instalacji elektrycznych jest zawsze aktualne. Coraz większa złożoność i funkcjonalność instalacji sprawia, że potrzebne są dodatkowe zabezpieczenia żeby jak najbardziej zminimalizować ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Autor w publikacji „A New Summary on the IEC Protection Against Electric Shock“ odwołuje się do norm grupy IEC60364 jako źródła wytycznych na temat środków ochrony przed porażeniem elektrycznym. Podczas projektowania konieczne jest sprawdzenie, czy konwencjonalne zabezpieczenia mogą być stosowane ale także doskonalenie tych do specjalnych wersji i wymagań instalacji.
Norma IEC 60364-4-41 “Instalacje elektryczne w budynkach”, piąta edycja, stanowi, że podstawową zasadą ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym jest niedostępność części przewodzących będących pod napięciem zarówno w czasie normalnych warunków pracy jak i w warunkach awarii.
Ochrona w normalnych warunkach jest zapewniona przez podstawowe środki ochronny (ochrona przed dotykiem bezpośrednim (czwarta edycja)) oraz ochronę w warunkach pojedynczych awarii lub usterek, zapewnioną przez odpowiednie zabezpieczenia (ochrona przed dotykiem pośrednim). Alternatywnie, ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym jest zapewniona przez dodatkowe środki ochronne, zapewniające bezpieczeństwo w warunkach normalnych oraz w warunkach awarii.
Dodatkowe zabezpieczenie jest określone jako część środków ochronnych uwzględniając pewne warunki występujące pod wpływem czynników zewnętrznych i w pewnych szczególnych miejscach. Następujące środki ochronne są na ogół dozwolone: – automatyczne odłączenie zasilania, – podwójna lub wzmocniona izolacja (urządzenia klasy II), – separacja elektryczna zasilania, – bardzo niskie napięcia (bezpieczeństwo i ochrona w warunkach bardzo niskiego napięcia SELV i PELV (Safety and Protective Extra-Low Voltage)). Specjalne środki ochronne jak wykorzystanie przeszkód i umieszczanie urządzeń poza zasięgiem, nieprzewodzące lokalizacje, obszary wolne od lokalnego wyrównywania potencjałów, mogą być stosowane tylko w instalacjach pod nadzorem osób wykwalifikowanych i przeszkolonych. W każdej części instalacji jeden lub więcej środków ochronnych powinno być stosowanych z uwzględnieniem wpływu warunków zewnętrznych.
Projekt części dotyczącej aspektów bezpieczeństwa instalacji opiera się na zapewnieniu odpowiednich środków ochronnych celem ograniczenia napięcia dotykowego. Dla celów ogólnych, biorąc pod uwagę prostotę aplikacji, standard IEC proponuje konwencjonalne podejścia zakładające dopuszczalne wartości czasu dla każdej klasy napięcia fazowego (zależne od instalacji) oraz rodzaj stosowanego systemu uziemienia. Obowiązkiem projektanta jest sprawdzenie, czy konwencjonalne zabezpieczenia mogą być stosowane ale także doskonalenie tych do specjalnych wersji i wymagań instalacji.
Praktyka stosowania ochrony przed porażeniem elektrycznych skupia się na rozwiązaniu problemu pojawiającego się podczas działania zabezpieczeń: usterka wydłuża czas ryzyka porażenia a ochrona bądź zabezpieczenie musi go zminimalizować. Zabezpieczeniu stawiany jest ogólny cel ograniczenia utrzymywania ekspozycji usterki w konwencjonalnym okresie czasu. Ochrona jest zwykle zagwarantowana, jeśli czas między wystąpieniem awarii a potencjalnym zabezpieczeniem jej skutków jest mniejszy od dopuszczalnej wartości lub przynajmniej przyjmuje się wartość jak najniższą (poprzez dodatkowe zabezpieczenia). Podsumowując, praktycznym kryterium uniknięcia lub złagodzenia skutków uszkodzeń urządzeń elektrycznych jest, w przypadku przenośnych urządzeń elektrycznych, niedopuszczenie do pojawienia się potencjału elektrycznego poprzez stosowanie podwójnej izolacji i urządzeń klasy II. Natomiast w przypadku stacjonarnych urządzeń elektrycznych może być wystarczające ograniczenie utrzymywania się potencjału elektrycznego poprzez odpowiednie uziemienie oraz automatyczne odłączenie zasilania.
