Głęboka dekarbonizacja systemu energetycznego może być znacznie ułatwiona dzięki integracji różnych sektorów energii, a szczególnie przez powiązanie infrastruktury elektroenergetycznej i gazowej.
Wykorzystywanie dużych zdolności magazynowania wodoru jako nośnika energii może spowodować, że dekarbonizacja stanie się ekonomicznie osiągalna. Ponadto, wodór wspomaga dalszą integrację odnawialnych źródeł energii i ułatwia dekarbonizację trudnych do zelektryfikowania takich sektorów, jak przemysł stalowy.
Wodór jest elementem koniecznym w procesie transformacji energetycznej – umożliwia on elektryfikację i dekarbonizację wszystkich głównych sektorów gospodarki, jednocześnie wspierając integrację sektorową, niezbędną dla transformacji energetycznej. Ponadto, posiada duży potencjał umożliwiający umiejscowienie Europy w awangardzie technologii innowacji energetycznych, wspomagając poprawę jakości powietrza w miastach i tworzenie nowych miejsc wysoko-kwalifikowanej pracy.
Potencjał rynkowy wodoru
Wodór będzie konieczny do zintegrowania dużej ilości energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w transporcie, sektorach energochłonnych, oraz w grzejnictwie i chłodnictwie, których dekarbonizacja jest obecnie trudna. Inaczej mówiąc, wodór umożliwi integrację sektorową, szczególnie sektora, który ma duże ambicje przyspieszania transformacji energetycznej.
Rada Wodorowa (Hydrogen Council) złożona z 19 podstawowych członków (w tym 12 europejskich) ogłosiła swoją wizję do roku 2050, przewidującą osiągnięcie rocznej sprzedaży w wysokości 2,5 bn EUR oraz 30 mln miejsc pracy w skali globalnej. Prognozy dla Europy przewidują, że do roku 2030 będzie mogło używać wodoru 5 mln pojazdów i 13 mln gospodarstw domowych, a ponadto 600 kt wodoru będzie użyte do zapewnienia wysokojakościowego ciepła dla celów przemysłowych.
CZYTAJ: Wodór, prąd, biopaliwa. Dekarbonizacja transportu będzie kosztowna
W tym scenariuszu wodór mógłby obniżyć emisję CO2 o 80 Mt i przyczynić się do sumarycznych inwestycji w wysokości 52 mld EUR oraz 850 000 nowych miejsc pracy. Europejskie przedsiębiorstwa, będące członkami stowarzyszenia Hydrogen Europe, są przekonane, że liderem gospodarki wodorowej będzie Europa.
Wodór na arenie międzynarodowej
Europa może wiele zyskać, pod warunkiem, że jej istniejące kwalifikacje będą promowane i rozszerzane. Obecny łańcuch dostaw Unii Europejskiej, złożony z ponad 100 MŚP i dużych podmiotów przemysłowych, musi zostać wzmocniony w najbliższych latach, gdyż w przeciwnym razie znaczące inwestycje dokonane za granicą będą skutkowały utratą konkurencyjności.
Przykładowo, w ostatnich latach Chiny zainwestowały szacunkowo 1,4 mld EUR, z czego większość w linie produkcji wodoru i ogniw paliwowych. Japonia zainwestowała tylko w roku 2017, sumę blisko 300 mln EUR, a rząd Australii przeznaczył 15,6 mln EUR w formie grantów i pożyczek w celu sfinalizowania planów i zlecenie budowy Hydrogen Superhub, który potencjalnie będzie produkował 20 000 kg wodoru, dysponował 4216 samochodami (sprzedaż i leasing), eksploatował 21 autobusów i 32 stacje tankowania.
Na tym tle, pozycja europejskich przedsiębiorstw europejskich i eksport technologii poza Europę kształtują się korzystnie. Biorąc pod uwagę, że Europa utraciła pozycję lidera w technologiach fotowoltaiki i akumulatorów, nie może sobie pozwolić teraz na utratę wiodącej roli w dziedzinie gospodarki wodorowej.
Pełne wprowadzenie wodoru
Osiągnięcie europejskich celów redukcji emisji gazów cieplarnianych wymaga podjęcia zdecydowanych działań politycznych, pobudzających wejście na rynek rozwiązań zeroemisyjnych, wśród których najważniejszymi są wodór i ogniwa paliwowe. Aby wodór mógł spełnić swoją rolę aktywatora transformacji energetycznej i osiągnąć znaczący wzrost popytu, niezbędne jest ustalenie właściwych ram prawnych i regulacyjnych.
ZOBACZ TEŻ: Dekarbonizacja Europy – istotna rola wodoru (wg Decarb Europe)
Jest to szczególnie potrzebne, aby umożliwić powstanie programu gwarancji pochodzenia wodoru. Uczestnicy rynku muszą także mieć możliwość powiązania z dostawcami energii odnawialnej poprzez długoterminowe umowy zakupu energii elektrycznej.
5 rozwiązań politycznych
- Równe warunki konkurencji dla energii elektrycznej i wodoru.
Komplementarność wodoru i energii elektrycznej w dekarbonizacji transportu musi zostać uznana w nowej dyrektywie OZE. Artykuł 25 musi umożliwiać obydwu technologiom wykorzystanie pełnego potencjału integracji odnawialnych źródeł energii poprzez różnego rodzaju programy, takie jak długoterminowe umowy zakupu energii elektrycznej, gwarancje pochodzenia energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, wraz ze świadczeniem usług pomocniczych magazynowania energii dla celów zarządzania źródłami odnawialnymi w sieciach elektroenergetycznych i bezpośredniego powiązania z źródłami energii odnawialnej.
- Umożliwienie szybszego wdrożenia pojazdów zeroemisyjnych (ZEV).
Osiągnięcie europejskich celów klimatycznych i energetycznych wymaga szybkiej dekarbonizacji sektora transportu. Należy zachęcać do szybkiego wdrożenia pojazdów o zerowej emisji spalin. Władze publiczne i prywatne przedsiębiorstwa świadczące publiczne usługi są idealnymi liderami wdrażania rozwiązań zeroemisyjnych, gdyż wyższy stopień wykorzystania ich flot pojazdów umożliwi efektywne użytkowanie alternatywnych infrastruktur, takich jak stacje tankowania wodoru.
- Niezbędna jest harmonizacja fragmentarycznych przepisów w celu umożliwienia stosowania wodoru w sieciach gazu ziemnego.
Wodór i domieszki wodoru mogą być stosowane jako alternatywa dla gazu ziemnego w takich zastosowaniach, jak ogrzewanie pomieszczeń, ogrzewacze wody i kuchenki gazowe, przy wykorzystaniu dużych dostępnych zasobów infrastruktury. Wodór może w znacznym stopniu przyczynić się do dekarbonizacji sektora grzejnictwa i zmniejszenia naszej zależności od importu gazu. Wodór musi być uznany za składnik zwiększający wartość dodaną infrastruktury energetycznej; należy także zapewnić mechanizm wynagrodzenia dla uczestników rynku.
- Niezbędne jest uznanie roli wodoru w integracji sektorowej.
Wodór, jako nośnik energii, może umożliwić dekarbonizację różnych sektorów, bez względu na wykorzystywane medium (sieć gazowa, zbiorniki magazynowe itp.). Zdolność do integracji sektorowej musi znaleźć odzwierciedlenie w europejskim międzysektorowym programie certyfikacji gwarancji pochodzenia wodoru. Ponadto, niezbędne jest uznanie wysokiej wartości wytwarzanego proekologicznie wodoru dla konkretnych zastosowań.
- Opracowanie instrumentów inżynierii finansowej dla technologii następnej generacji oraz aktywizacja rynku.
Zrealizowanie potencjału wodoru wymaga skoordynowanych działań na poziomie europejskim w celu stawienia czoła wyzwaniom stojącym przed sektorem. Podczas gdy technologie wodorowych ogniw paliwowych (FCH) są bardzo bliskie komercjalizacji, to nadal istnieje różnica kosztów w porównaniu z konwencjonalnymi technologiami i należy dążyć do podwyższenia poziomu gotowości technologii wodorowej. Istnieje potrzeba dalszego, skoordynowanego finansowania badań i rozwoju (R&D) oraz technologii wodorowych ogniw paliwowych oraz szeroko zakrojonego wdrażania infrastruktury stacji tankowania wodoru, w całej Unii Europejskiej.
