Energetyka wodna w Polsce została silnie rozwinięta w latach siedemdziesiątych. Produkcja energii elektrycznej z energii wodnej jest promowana ze względu na zerową emisję gazów cieplarnianych do atmosfery.
Niestety elektrownie wodne wymagają wysokich kosztów inwestycyjnych i odpowiedniego ukształtowania terenu, dlatego obecnie ich ilość w Polsce jest ograniczona. W przypadku nowych systemów wdrożonych w XXI wieku, większość z nich, ze względu na koszty budowy jest nadal spłacana. Niemniej, w Polsce istnieje potencjał do wytwarzania energii z elektrowni wodnych. Dalszy wzrost produkcji energii elektrycznej planowany jest głównie poprzez modernizację istniejących zakładów. Ponadto planowane są budowy kolejnych małych elektrowni wodnych (MEW).
Elektrownie wodne najlepiej jest budować w miejscach, gdzie występują duże naturalne spadki terenu lub woda został sztucznie spiętrzona. Szacowany potencjał techniczny hydroenergetyki w Polsce to 12 TWh/rok. Nie jest on jednak równomiernie rozłożony na obszarze kraju – 80% to Wisła wraz z dopływami. Wynika to stąd, że w Polsce ukształtowanie terenu jest w większości nizinne, więc brak jest dużych, naturalnych spadów. W rezultacie nie ma wielu miejsc, w których można ulokować duże elektrownie wodne.
Czytaj: Elektrownia szczytowo-pompowa. Przegląd technologii i korzyści
Zalety
- niezależna produkcja energii elektrycznej od pogody i czasu, w przeciwieństwie do np. energetyki słonecznej i wiatrowej.
- łatwa i precyzyjna kontrola wytwarzanej energii,
- odnawialne źródło energii o wysokiej efektywności energetycznej,
- energia elektryczna z elektrowni wodnych jest generowana w sposób ciągły,
- zdolność do pokrycia obciążenia podstawowego,
- brak emisji CO2 w trakcie eksploatacji,
- elektrownie wodne są zintegrowane z systemem ochrony przeciwpowodziowej,
- spiętrzone rzeki są lepiej żeglowne,
- korzyści finansowe dla gmin i powiatów,
- wsparcie dla gospodarki lokalnej,
- elektrownie szczytowo-pompowe są najpowszechniej używanymi magazynami energii elektrycznej.
Zobacz też: Transformacja energetyczna. Sztuczna inteligencja pomoże zarządzać energią odnawialną
Wady
- zmiany krajobrazu w związku z podnoszeniem poziomu wód, konieczność przesiedlenia mieszkańców, zalanie dóbr kulturowych, itp.
- niekorzystne oddziaływanie na florę i faunę, niszczenie naturalnych cieków wodnych, wysokie koszty budowy w celu osiągnięcia wymaganych różnic wysokości (spadów),
- zamulenie i erozje w obszarze zbiornika,
- możliwe zakłócenie równowagi wód podziemnych i gruntowych (zanieczyszczenia).
Obecna sytuacja
Polska dąży do poprawy i optymalizacji przepisów dotyczących odnawialnych źródeł energii. Ilość elektrowni wodnych powinna ulec zwiększeniu, a istniejące obiekty powinny zostać poddane modernizacji i rozbudowie. W tym celu konieczne jest opracowanie odpowiednich rozporządzeń, które pozwoliłyby na przeprowadzanie aukcji również dla małych elektrowni wodnych o maksymalnej mocy 1 MW. Na rok 2019 planuje się budowę około 38 elektrowni, a na rok 2020 – 57 elektrowni. Obecnie istnieje 647 elektrowni wodnych w Polsce.
Zbudowanie elektrowni wodnej, która wykorzystywałaby istniejące już uwarunkowania terenu jest kosztowne, ale na pewno tańsze niż budowa elektrowni konwencjonalnej. W skali roku, elektrownie wodne mają zmienną wydajność, ale jest ona zdecydowanie bardziej przewidywalna niż w przypadku elektrowni słonecznych czy wiatrowych. Dzięki zbiornikom retencyjnym, elektrownie wodne mogą w krajach o ubogiej gospodarce wodnej zapobiegać znacznym wahaniom poziomów wód.
Polecamy: Energia wodna – najintensywniej wykorzystywane źródło odnawialne na świecie
